​​Council puitlingna di’n Zonauhai huopzo Party indin a ṭul: Hmingchunghnu​ng

Posted by Lalremlien Neitham

By Henry L. Khojol Hmar

Aizawl, July 03, 2014: “Sinlung Hills Development Council (SHDC) hi Zonauhai ta a ni a, tu hnam bing ta bik deu a mani a ngaina le hrietna hi thilpawi a nih. Chuleiin mipuiin mani ta ang-ah ei ngaia, sawrkar-in ei hmalakna hai a ngai pawimaw theina ding le inremna anga council sukpuitling a ni theina ding chun Mizo hnamtin huopzo Sinlung hming chawia political​​ party indin a ṭul a nih,” tiin SHDC chairman Hmingchunghnung chun a hril.

Hmingchunghnung chun, “Kum 1994-a Hmar People Convention (HPC) le Mizoram sawrkar (Congress) inremna dungzuia hung pieng suok SHDC hi Sinlung suok Zonauhai ta a ni a. Hnam bing ta bik rieu a ngaina le inlak hran tumna anga ngai leia dodalna um hlak hi a pawi tak zet a nih,” tiin a hril.

“A ram sunga cheng Zonauhai po po huopzo theitu ding ti a ni leiin a hming a khawm ‘Sinlung Hills Development Council (SHDC)’ inbuk a ni a. Chu chu Mizoram sawrkar le HPC inrem dan khawm a ni hrim a nih. Chuleiin hnam bing ta bik rieu a ngaina le dodalna hi nghatsan a, sawrkar leh inremna (accord) sukpuitling ngei dingin a ram mipuihai lungruol taka ei ṭhang tlang a ṭul ta tak zet a nih,” tiin a hril bawk.

Sinlung hming chawia political party indin dinga rawtna thuthang um chu thudik a ni le ninaw thu indawnna-ah Hmingchunghnung chun, HPC party anga hmalakna reng reng chu chibing politics anga ngai a ni leiin sawrkar leh Mizoram mipui-ah a tla na ta naw thu a hril a, “Hienga HPC ei indara, mipui ei kei bum thei ta si naw hin chu HPC kutkhawia indin SHDC hmingin Mizo hnamtin huopzo party indin nisien,” tiin, “Council chairman ka nina angin SHDC huom sunga HPC ṭhuoituhai, ex-volunteer hai le party dang dang ṭhuoituhai thurawn ka pek a nih,” tiin a hril.

“HPC hi inthuruolin inpumkhat thei inla chu council puitlingna dingin beiseina tlawmte ei nei a, party hran indin kher khawm ṭulin ka hriet nawh. Sienkhawm hienga ei indar a, sawrkar-in a nuom a ninga ami palzut el hi suk kiengna ding le accord sukpuitling a ni theina ding chun party thar indin hi ditthlangna (option) umsun a nih,” ti a hrilin, “Sinlung suok po po huopzo ding council kan indin ei ti lai zingin HPC anga ei bawizui nawk hin sawrkar le mipuiin hnam bing politics angin an ngai nawk leiin a zik ei sik theinaw a nih,” tiin a hril bawk.

A hril peina-ah SHDC chairman chun, HPC hun (chapter) chu khar (close) a ṭul ta thu a hril a. HPC party chu 1986 anthawk 1994 (accord) ziekni chen khan party hlawtling tak, mipui thlawp hlaw tak le inpumkhatna ṭha tak nei a ni a. Amiruokchu 1996-a Ratu Special Assembly thutlukna phatsantu an um leia party sung-ah inṭhendarna a um tak thu le vawisun chen HPC party anga hmalakna reng reng Mizoram sawrkar-in a ngai pawimaw naw bakah a nuom nuom council chairman-ah a sie el tak thu a hril a. Party thar indin tumna khawm hi accord sukpuitling nuomna lei lieu lieu a nih, tiin a hril.

Helna le rikrapa chetna chun Council puitlingna a’ntlun theinaw ding zie thu hrilin SHDC chairman chun, “Kum 6 (1989-94) sung HPC-in ramhnuoi lutin Mizoram sawrkar lakah thil phut neiin a hel a. Sienkhawm helna le dan loa tharum thawna chu bansana dan angtaka sawrkar leh indawr sunzawm pei dingin 11th August, 1994 khan ‘inremna thuthlung’ ziek a lo nih,” a ti a. Tu hin tharum thawna (forceful movement) ni loin diplomatic dialogue/process hmangin ṭha taka sawrkar leh indawra inremna ang dungzuia council chu Zonauhai hmasawnna di’n Sixth Schedule-a hlangkai vat a ṭul thu a hril.

Council hmalakna hrilin SHDC chairman chun, budget tlawmte kar-ah thei ang angin development scheme chu fepui mek a ni thu a hril a. Khawtin-ah Village Council (VC) hai le council member ha’n ram hmasawnna dinga an ngaipawimaw zawng hai chu work proposal-ah sawrkar kuomah pek a ni a. Term hmasa khan sin hran hran 221 lai thaw a ni bak-ah Rs. 60 lakh man rangva, sungkuo (In) 410 hai kuomah sem a ni a, serthlum chi (valentia) Rs. 15 lakh man chu In 200 hai kuomah kung 100 sengin sem a ni bakah rubber Rs. 5 lakh man hu vel chu In 115 kuomah council budget anthawkin sem a ni bawk .

Tuta council budget zat hi Rs. 320 lakh a ni a. Council budget hin a deinaw leiin RKVY-ah fund hni sa niin Agriculture le Horticulture hnuoi-ah Rs. 200 lakh sanction a ni bawk. Cheng nuoi 200 hmang hin Agriculture le Horticulture hnuoia sapthei ching ding In 45 (Khawlien tlandung-ah) le rengthei ching ding In 46 (Ratu tlangdung-ah) thlang an nih. Hi baka hin WRC (woodland cultivation) scheme hnuoi-ah In 125 lai chu leilet siem pek dinga hmalak mek a ni thu, SHDC chairman chun a hril.

Sakawrdai-ah SHDC complex bawllai mek chu ground-cutting zo a ni tak thu le DONeR Ministry khawmin complex bawlna ding Rs. 592 lakh chu pawm ta-in hun sawtnawte-ah sum a’nsuo vat thei a beisei thu Hmingchunghnung chun a hril a. SHDC Complex bak-ah New Secretariat Complex, Aizawl-ah Sale Office (multipurpose office) ding Mizoram sawrkar-in a pek thu a tarlang bawk.

SHDC hi May 8, 1997-a inthawk khan Rs. 10 lakh a bul ṭanin, Chairman hmasatak chu Rosiem a ni a. Tuhin Aizawl, Khatla kawn-ah office neiin, chairman le secretary hnuoia um a nih. SHDC hnuoia hin Council member 17 (council i ruot 14 le sawrkar ruot 3) lai an um a, Planning Board member 10 an um bawk. Hi bak a hin office staff 36 (council i lak ṭhangsa’n) an um a, permanent staff 6 le muster roll-19 an um. Sakawrdai-ah staff 10 lai an um bawk. Thlakhata staff hlaw (Salary) a hmang zat hi Rs. 5,28,183 a nih.


Blog, Updated at: 12:47 AM
© TLÂNGSAM. Powered by Blogger.